Gaz w podróży – przegląd zastosowań i urządzeń

Osobom zaczynającym przygodę z kamperem lub przyczepą kempingową czasem trudno odnaleźć się w gąszczu urządzeń grzewczych i akcesoriów zasilanych gazem. W tym artykule chcielibyśmy usystematyzować wiedzę w tym zakresie i zwrócić uwagę na możliwe metody ogrzewania, ale także przechowywania i tankowania gazu.

Gaz – jak przewozić i tankować

Najpopularniejszym zbiornikiem na gaz stosowanym w szeroko pojętym caravaningu jest wymienna butla 11 kg. Minusem jest to, że wykonana jest ze stali i charakteryzuje się wysoką wagą. Ze względu na wagę i wymiary popularne stały się także butle NANO dostępne na licznych sieciowych stacjach benzynowych i niektórych marketach budowlanych (wyposażone są w dedykowane złącze do napełniania), a ostatnio także butle GAS BANK. To ostatnie rozwiązanie wiąże się wprawdzie z wysokim kosztem zakupu, jednak dostępna szeroka gama końcówek do tankowania ułatwia napełnienie w większości krajów europejskich. Mamy tu także możliwość podłączenia czujnika poziomu gazu. Butle są przy tym lekkie, poręczne i bezpieczne - link

Niezmiernie istotne w instalacjach naszych aut i przyczep kempingowych są odpowiednio dobrane reduktory. Przyjęte jako standard ciśnienie robocze wynosi 30 mbar i musimy zapamiętać ten parametr dobierając akcesoria zasilane gazem. Reduktor, czy też regulator ciśnienia, jest niezmiernie istotnym elementem. W wielu krajach nie wolno przemieszczać się z włączonymi instalacjami gazowymi bez zabezpieczeń typu crash sensor. Pod tym pojęciem kryje się zawór odcinający dopływ gazu w przypadku gwałtownego wstrząsu (w domyśle kolizji/zderzenia). Zwłaszcza w okresie zimowym, o ile posiadamy zapas dwóch butli warto rozważyć zastosowanie wersji DUO wyżej wymienionego reduktora, który automatycznie przełączy zasilanie gazem z jednej butli na drugą po jej wyczerpaniu - link.

Warto też stosować filtry gazu w celu minimalizacji ryzyka uszkodzenia urządzeń oraz zachowania czystości instalacji. Pamiętajmy też, że optymalny do zastosowań kempingowych, zwłaszcza zimą, jest czysty propan.

U naszych zachodnich sąsiadów obowiązkowe są także regularne przeglądy okresowe, podczas których kontrolowane są szczelność i sprawność instalacji gazowej. Norma i obowiązki ustawowe w tym zakresie nie obowiązują w naszym kraju, jednak wiele szanujących się serwisów posiada autoryzację i oferuje tego typu usługę zgodnie z niemiecką normą. Każdorazowo przegląd taki potwierdzany jest certyfikatem i naklejką honorowaną w całej Europie.

Zwłaszcza wśród użytkowników kamperów tematem często poruszanym są zbiorniki na gaz montowane na stałe. Montaż takiego zbiornika najlepiej powierzyć specjalistycznej firmie. Istotne, by zarówno rodzaj zbiornika, jak i sposób jego tankowania były zgodne z przepisami europejskimi. Eksploatacja urządzeń gazowych w pojazdach rekreacyjnych w czasie jazdy bez stosownych homologacji i przewidzianych prawem zabezpieczeń może mieć przykre konsekwencje w postaci dużych kar finansowych – zwłaszcza w krajach takich jak Niemcy, kraje Beneluksu czy Francja należy o tym pamiętać.

Ogrzewanie – typy i modele

W naszym porównaniu systemów grzewczych w kamperach i przyczepach kempingowych skupimy się na najczęściej stosowanych rozwiązaniach fabrycznych. Zdecydowanym liderem rynku jest marka Truma i jej flagowy model COMBI dostępny w wersji 4kW lub 6 kW podgrzewający powietrze (nadmuch ciepłego powietrza za pośrednictwem systemu dedykowanych kanałów) oraz wodę.

TRUMA Combi oprócz standardowej wersji stricte „gazowej” dostępna jest jeszcze w wariantach D (zasilana paliwem Diesla) oraz E (system wyposażony w dodatkową grzałkę elektryczną, idealną w przypadku eksploatacji stacjonarnej np. na campingu).  Sercem instalacji grzewczej Truma zawsze jest tzw. „piec”, a z nim połączone są kanały dolotowe powietrza rozprowadzone w całym pojeździe. Ponieważ ciepło kierowane jest ku górze, otwory wylotowe z reguły znajdziemy w szafkach przy podłodze oraz w okolicy wejścia/siedzeń.

Alternatywą dla systemów ogrzewania TRUMA stosowaną w przyczepach dostosowanych do użytku zimowego oraz w niektórych kamperach (najczęściej powyżej DMC 3,5 t) spotkać można system ogrzewania wodnego marki ALDE - np. marki Premium takie jak Pilote czy Frankia - link  

Alde jest doskonałym rozwiązaniem dla osób sporo podróżujących zimą. Nie jest to instalacja nawiewna ciepłego powietrza, a system oparty na cyrkulacji cieczy – w układzie rur grzewczych (np. podłogowych) oraz grzejników. Ogrzewanie jest efektywne, przyjemne i nie mamy tu do czynienia z nawiewem podgrzanego, suchego powietrza. Dodatkowo w ramach instalacji ALDE możliwa jest integracja dodatkowego wymiennika ciepła połączonego z komorą silnika, a nawet układu wstępnego podgrzewania jednostki napędowej przed uruchomieniem pojazdu. W ekstremalnie niskich temperaturach może to mieć niebagatelny wpływ na trwałość oraz parametry eksploatacyjne silnika.

Sterowanie ogrzewaniem i klimatyzacją w kamperze lub przyczepie ułatwi nam dedykowany moduł marki Truma – tzw. iNet box 

Rozwiązanie to jest kompatybilne z panelami sterującymi zarówno Truma, jak i Alde (na obudowie paneli musi widnieć napis iNet Ready). Za pomocą telefonu komórkowego możemy zdalnie uruchomić ogrzewanie lub klimatyzację, sprawdzić poziom gazu (wymagany będzie dodatkowy czujnik), włączyć światło zintegrowane w klimatyzatorze, zdiagnozować jednostkę czy dokonać aktualizacji oprogramowania.

Gaz w kamperze i przyczepie – akcesoria

Gazem może być zasilana także lodówka/zamrażarka w kamperze i przyczepie i jest ona niezwykle ekonomicznym paliwem do takich zastosowań – latem nie musimy obawiać się o wysokie zużycie gazu i możemy osiągnąć daleko idącą niezależność nie obciążając akumulatorów i nie będąc zdanymi na stacjonarne przyłącze prądu.

Niezwykle popularnym ostatnio elementem ekwipunku jest grill gazowy, który pozwala nie tylko przyrządzić pyszne i zdrowe posiłki, ale „wyprowadzić” na zewnątrz kuchnię. Gotowanie na palniku gazowym na zewnątrz jest zdecydowanie wygodniejsze, niż generowanie wysokiej temperatury wewnątrz kampera czy przyczepy - link

Decydując się na gazowego grilla do przyczepy czy kampera nie musimy wyprowadzać na zewnątrz butli – niezwykle praktycznym rozwiązaniem będzie dedykowane, zewnętrzne gniazdo – przyłącze gazu na systemową szybkozłączkę - link

Właściwie zamontowane gniazdo jest bezpieczne i pozwala uniknąć niekontrolowanego wycieku (otwarcie zaworu jest możliwe dopiero po właściwym wpięciu szybkozłączki do gniazda). Rozwiązanie to pozwoli nam także uniknąć zastosowania dodatkowego reduktora.

Pamiętajmy, że wszelkie akcesoria gazowe muszą być przystosowane do obowiązującego w Europie „kempingowego” ciśnienia roboczego 30 mbar. Import gazowego grilla np. z USA może wiązać się z potencjalnym ryzykiem awarii czy niewłaściwym funkcjonowaniem.

Każdy element akcesoryjny powinien być także zamontowany i serwisowany przez uprawniony serwis – podobnie jak w instalacji w domu – z gazem nie ma żartów.