Zamki nad Orlicą

Gdzie miał siedzibę Instytut Badań nad Hodowlą Prosiąt? Co po wojnie przemianowano na internat, a co na ośrodek związków zawodowych? Dziś czeskie zamki należą do prawowitych właścicieli, można je zwiedzać i podziwiać. Wybierzecie się z nami na taką wycieczkę?

W Czechach znajduje się mnóstwo ciekawych zakątków. To zarówno piękne obszary przyrodnicze, jak i zabytki, które przyciągają tłumy turystów. Są też miejsca, które łączą w sobie urodę natury oraz cuda architektoniczne. Idealny przykład? Zamki w Dolinie Orlicy. Jeśli jeszcze nie mieliście okazji poznać słynną szóstkę budowli, pora to nadrobić!

Czeska Dolina Loary

Jeśli kochacie przyrodę, ale i zabytkowa architektura jest miła Waszemu sercu, nie musicie wybierać. Nie musicie też wyjeżdżać daleko – blisko granicy z Czechami na chętnych czeka piękny szlak turystyczny. Dolina Zamków i Pałaców nad Orlicą to czeski odpowiednik szlaku zamków nad Loarą. Jeżeli nie macie wiele czasu na urlop, nie trzeba rezerwować biletu do Francji. U sąsiadów zobaczycie sześć zabytkowych kompleksów nad brzegiem rzeki Dzika Orlica. Uroku dziewięciokilometrowej trasie dodaje także widok malowniczych Gór Orlickich.

Szlak turystyczny ciągnie się w sąsiedztwie granicy. Wystarczy minąć przejście w Międzylesiu albo Kudowie i możecie zacząć wycieczkę. Naprawdę warto, co potwierdzają nie tylko głosy odwiedzających, ale i tytuł Najlepszej Europejskiej Destynacji Turystycznej (EDEN). Trasa cieszy się nim od 2017 roku. Kiedy na nią wejdziecie, zobaczycie cztery pałace z okresu baroku oraz renesansu, dwa średniowieczne zamki, a także inne zabytkowe obiekty, którym warto poświęcić uwagę. Zaczynamy? 

Zamek Častolovice – kiedyś internat, dziś białe pawie

Pierwszy na naszej liście będzie pałac w Častolovicach. Powstał w XIII w. jako zamek obronny, ale później przebudowano go w stylu renesansowym. Dziś jest perłą turystyczną północno-wschodnich Czech. Stoi nad najdłuższym dopływem Dzikiej Orlicy, nad rzeką Bělá. Możecie go zwiedzać z przewodnikiem, ale pamiętajcie – nie wolno robić zdjęć! W lipcu i sierpniu jest czynny od wtorku do niedzieli w godzinach 9-18. W maju, czerwcu oraz wrześniu codziennie w tych samych godzinach. Na spacer po terenie kompleksu będziecie mieć godzinę, a bilet kosztuje 150 CZK.

Wnętrza zachwycają przemyślanym wystrojem, o co zadbała hrabina Diana Phipps Sternbergova. Największe wrażenie na gościach robi Sala Rycerska z renesansowym stropem kasetonowym. Pomieszczenie ma ponad 300 m², a poza rozmiarami oszałamia liczbą dzieł sztuki. Ujrzycie mnóstwo malowideł z epoki baroku (choć nie tylko).

Poza salami cudowne są arkadowe krużganki pełne kwiatów oraz zwierzyniec z wybiegiem dla jeleni i białych danieli. Mieszkające tutaj zwierzęta dobrze znają swoją opiekunkę. Sam zwierzyniec cieszy się dużą popularnością wśród turystów. Corocznie odwiedza go ponad 80 tysięcy ludzi, którzy pragną zobaczyć mini zoo oraz pawie (są też białe!). Jeśli tu zawitacie, zerknijcie na ogród różany – drugi ulubiony zakątek hrabiny. Rośnie w nim prawie dwieście gatunków róż, z czego wiele pochodzących z Anglii.

Nowy Zamek Kostelec – prosięta na salonach

Kolejne miejsce na naszej liście to Nowy Pałac w Kostelcu. Współcześnie tętni życiem i pełni funkcję ważnego ośrodka kulturalnego. Odbywają się w nim liczne festiwale, koncerty oraz wystawy. Inicjatorem wszystkich wydarzeń jest właściciel František Kinský. Jeżeli dopisze Wam szczęście, to właśnie on będzie oprowadzał grupę zwiedzających po włościach. Jego rodzina odzyskała majątek w latach 90. ubiegłego wieku i natychmiast rozpoczęła odbudowę.

Sam zamek nie jest stary – powstał w XIX w. – ale podobnie jak inne, również i on ucierpiał w czasie wojny. Udało się zachować bibliotekę, najpiękniejszą salę w całym pałacu. Olbrzymie wrażenie na turystach robi Sala Lustrzana, wynajmowana na ślubne uroczystości. Jeśli planujecie się pobrać, a marzycie o zamkowej scenerii, to może być strzał w dziesiątkę. A jeżeli chcecie po prostu zobaczyć zabytkową aranżację, możecie zwiedzić wnętrza z przewodnikiem. Od kwietnia do października są dostępne w weekendy w godzinach 10-16, a od maja do września codziennie (poza poniedziałkami) w godzinach 9-17. Co godzinę rusza nowa grupa, więc macie sporo możliwości, żeby dołączyć do chętnych.

Pałac otacza duży park w stylu angielskim. Niedaleko mieści się kawiarnia, w której możecie zatrzymać się na coś słodkiego bądź kawę. Na parterze pałacu zobaczycie ekspozycję, dzięki której poznacie lepiej historię miejscowości. W pomieszczeniach znajduje się mnóstwo pamiątek rodzinnych, mebli w stylu biedermeier, obrazów i fotografii. Nie brakuje też książek oraz przedmiotów przywiezionych przez członków rodziny z rozmaitych podróży. Wystrój chwyta za serce. Aż trudno uwierzyć, że po wojnie w tych murach była Instytut Badań nad Hodowlą Prosiąt!

Zamek Doudleby – wyjątkowe sgrafitto

Trzeci zabytek na szlaku nad Orlicą to barokowo-renesansowy pałac Doudleby. Po wojnie groziło mu wyburzenie, tak był zniszczony. Powstał pod koniec XVI w. jako letnia rezydencja myśliwska. Otacza go park w stylu angielskim. Wizyta przeniesie Was do Włoch, a konkretnie do Toskanii. Budowla to projekt włoskich architektów, co widać od razu po wkroczeniu na teren kompleksu. Zobaczycie kolumny w typowym toskańskim stylu oraz renesansowe arkady. Na uwagę zasługuje unikatowe sgrafitto, czyli misterne ornamenty pokrywające fasadę. Dość ciekawą atrakcją jest jeden z największych pieców kaflowych w Republice Czeskiej.

Jak wcześniejsze zamki, tak i ten zwiedzicie z przewodnikiem. Od kwietnia do maja jest dostępny dla turystów w soboty i niedziele w godzinach 10-17. Od czerwca do sierpnia od wtorku do niedzieli w godzinach 9-17. We wrześniu w tych samych dniach, ale od 10, z kolei w październiku od soboty do niedzieli w godzinach 10-16. Bilet jest droższy niż w dwóch poprzednich zamkach (cena wynosi 160 CZK), prócz tego spacer trwa ok. 50 minut. Podczas wizyty zobaczycie m.in. Salę Lustrzaną, Salon Damski i Męski oraz Salon Muzyczny. W dawnym spichlerzu mieści się Muzeum Przyrodnicze, a w kaplicy – kolekcja Madonn.

Pałac i Zamek Potštejn – pomysł na nocne zwiedzanie

Czwarty (i jednocześnie piąty) na liście słynnych czeskich zamków jest barokowy pałac w Potštejnie. W okresie komunizmu mieścił się w nim ośrodek POH, czyli czechosłowackich związków zawodowych. Pochodzi z XVIII w., a jego historia jest dość burzliwa. Przechodził z rąk do rąk, trafiając pod pieczę kolejnych rodzin (czy organizacji). Od lat dwutysięcznych należy do rodziny Nováčkow, która go odrestaurowała. Udostępniła pałac do zwiedzania, dzięki czemu za 140 CZK możemy zobaczyć zarówno sale, jak i podziemia.

Wielbiciele luksusowych wnętrz z dawnych czasów będą oczarowani Salą Marmurową, w której u sufitu wiszą żyrandole z czeskiego kryształu. Interesująca jest także biblioteka. Z kolei podziemia skradną serca tych, którzy kochają tajemnice. Turystów oprowadza po nich postać w habicie mnicha. Najmłodsi mogą bawić się w parkowym labiryncie albo założyć na czas zwiedzania oryginalne kostiumy. Warto podkreślić, że istnieje możliwość spaceru po pałacu w nocy (z przewodnikiem).

Na terenie kompleksu znajduje się park ze starymi drzewami, jest też ogród z pięknymi różami. Poza pałacem zobaczycie zamek, czy raczej pozostałości po XIII-wiecznej budowli. Gotycki zabytek również można zwiedzać. Jeśli zdecydujecie się spędzić trochę czasu w Potštejnie, możecie skorzystać z usług kawiarni albo cukierni. Inna ciekawa opcja to nocleg. Spaliście kiedyś w barokowym pałacu?

Zamek Litice Hrad Litice – echo przeszłości

Ostatni punkt listy to XIII-wieczny zamek Litice, który mieści się na wzgórzu pośród gęstych lasów. Od XVII w. popadał w ruinę, co można dziś zobaczyć gołym okiem. Do współczesności zachował się pałac południowy, którego wieżę zwiedzicie samodzielnie albo z przewodnikiem. Po czasach świetności pozostały resztki murów otaczających budowlę oraz brama wjazdowa. Dzieje rezydencji prezentuje też nieduża ekspozycja.

W ubiegłym roku zamek był zamknięty z powodu niestabilności masywu skalnego między drugą a trzecią bramą. Od 23 maja 2023 roku ponownie można go zwiedzać. Poza remontem pojawiło się parę nowości, w tym dwie kopie obrazów. Bilet kosztuje 130 CZK, a godziny odwiedzin to 9-17. Poza kwietniem, bo wtedy zamek czeka na gości do 16 w soboty i niedziele. W poniedziałki jest nieczynny.