Obsługa lodówki w kamperze

Na liście każdego podstawowego wyposażenia kampera i przyczepy kempingowej musi znaleźć się lodówka - bez niej wszak trudno wyobrazić sobie (przede wszystkim latem) nawet te bliższe wojaże. Ponieważ w swojej konstrukcji lodówka "mobilna" może znacząco różnić się od rozwiązań, jakie spotykamy w naszych domach, warto wiedzieć, jak z nią postępować.

Podczas podróży lodówka poddawana jest wielu obciążeniom i wyzwaniom. Pojazdy rekreacyjne nagrzewają się bowiem dużo szybciej niż budynki, są narażone na wstrząsy - ogólnie należy przyjąć, że trudniejsze warunki eksploatacji powodują, że takie urządzenie musi być specjalnie przystosowane do montażu i użytku w pojeździe.

Ze względu na fakt, że często lodówki turystyczne mogą być zasilane z różnych źródeł (gazu, źródła prądu stałego 12V, źródła prądu zmiennego 230V) również tu pojawia się szereg potencjalnych problemów,z którymi poradzić muszą sobie urządzenia. Zanieczyszczone przewody gazowe, kiepskiej jakości gaz, wahania napięcia - lodówka w kamperze czy przyczepie nie ma lekkiego życia. 

Podróżując zwłaszcza w większym gronie z pewnością docenimy zalety nowoczesnych konstrukcji - najnowsze chłodziarko-zamrażarki do kamperów i przyczep mogą mieć pojemność nawet 160 litrów, co stanowi jakościowy przeskok w ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci. Oczywiście - ze względu na fakt, że powierzchnia i kubatura domków na kółkach są stosunkowo niewielkie, to i tak urządzenia chłodnicze wypadają mniejsze niż w standardowym gospodarstwie domowym. Część pojazdów rekreacyjnych nadal wyposażona jest w niewielkie modele podblatowe - tu wiele zależy od konkretnego układu pojazdu - to ważny parametr wymagający sprawdzenia, gdy wypożyczamy lub planujemy zakup nowego kampera lub przyczepy.

Rodzaje lodówek w kamperach

Najogólniej lodówki stosowane w kamperach i przyczepach możemy podzielić na kompresorowe i absorpcyjne.

Lodówki kompresorowe jak sama nazwa wskazuje wyposażone są w kompresor (sprężarkę) i mechanicznie sprężają i wprowadzają w obieg gaz służący do chłodzenia. Mogą one pracować z różnymi źródłami zasilania - od 12 V (akumulatory w samochodach osobowych/kamperach), 24V (samochody ciężarowe) aż po 230 V (przyłącze stacjonarne/przetwornica napięcia). Prąd zamieniany jest na pracę sprężarki. Awaria  sprężarki automatycznie oznacza brak możliwości chłodzenia. Na szczęście awarie sprężarek nie zdarzają się często.

W lodówkach absorpcyjnych zimno otrzymuje się kosztem energii cieplnej. Tego typu chłodziarka działa na zasadzie krążenia czynnika chłodniczego między absorberem (tutaj jest pochłaniany) a desorberem (w chłodziarce tę funkcję spełnia warnik – tu wydziela się z roztworu). Te urządzenia pracują z zasilaniem o mocy 12 V DC i 230 V AC. Ich zaletą jest możliwość przełączania zasilania – z prądu na gaz. 

Wielu zwolenników mają również przenośne lodówki turystyczne - termoelektryczne lub kompresorowe. Mogą być one alternatywą dla lodówek w zabudowie albo dodatkową chłodziarką, kiedy chcemy zabrać więcej prowiantu. Technologia termoelektryczna polega na wykorzystaniu modułów Peltiera. W wyniku przepływu prądu stałego przez miejsce połączenia różnych metali powstaje ciepło lub chłód, zależnie od kierunku jego przepływu. Efekt ten udało się wzmocnić przez zastosowanie wymienników ciepła i wentylatorów.

Lodówki termoelektryczne są tańsze i lżejsze, jednak ich wydajność określa się podając wartość o jaką są w stanie obniżyć temperaturę w swym wnętrzu względem temperatury otoczenia. Jeśli zatem nominalnie będzie to 15 stopni, a temperatura otoczenia wynosić będzie np. 30 stopni Celsjusza, to efektywnie we wnętrzu chłodziarki będzie w najlepszym razie panować temperatura 15 stopni.

Właśnie ze względu na sprawność lepszym wyborem na długie wyprawy będą turystyczne/przenośne lodówki kompresorowe. Mają zdecydowanie większą pojemność, a temperatura panująca w środku tych urządzeń jest właściwie niezależna od warunków zewnętrznych. Jedną z takich lodówek testowaliśmy w boju i opisaliśmy w artykule - Lodówka kompresorowa Dometic CFX 100W – Test CampRest.

Jak obsługiwać lodówkę w kamperze?

Pamiętajmy, że nawet najlepsza lodówka nie zdziała w krótkim czasie cudów, zwłaszcza jeśli wypełnimy ją w gorący dzień napojami i żywnością w temperaturze otoczenia. Upchnięcie większej ilości nabiału, wędlin i napojów do lodówki może spowodować nawet ich zepsucie.

Radzimy przed wyjazdem na wakacje do lodówki wkładać wstępnie schłodzone produkty. Jeśli robimy zakupy po drodze pamiętajmy, by do artykuły wymagających warunków chłodniczych nie dokładać na raz zbyt wielu np. butelek czy puszek w temperaturze otoczenia - oddając ciepło obiekty te w lodówce zachowywać się będą jak "grzejniki". 

Nowoczesne lodówki w pojazdach rekreacyjnych są wyposażone w panel sterowania. Większość funkcji jest na nim dobrze widocznych - jak na przykład status domknięcia drzwi, aktualnej temperatury, ręczny lub automatyczny (tzw. system AES) tryb zasilania wybierający optymalne źródło, kontrolka szybkiego zamrażania lub rozmrażania.

Podczas jazdy lodówka jest najczęściej zasilana może być gazem lub prądem z akumulatora, który równolegle zasila inne urządzenia. Ze względu na słabą wydajność i duże zużycie prądu to drugie rozwiązanie należy traktować raczej jako ostateczność. Pamiętajmy, że aby legalnie móc korzystać z urządzeń zasilanych gazem podczas jazdy musimy mieć na pokładzie tzw. crash sensor podłączony do butli z gazem.

Lodówka w kamperze - co robić w razie problemów?

Może się zdarzyć, że w przypadku pracy „na gazie” chłodziarka nie będzie działała prawidłowo – wtedy należy wykonać reset ustawień (w nowych lodówkach Dometic wystarczy nacisnąć trójkąt z wykrzyknikiem), w starszych natomiast sprawdzić, czy "daje iskrę" oraz czy przewody doprowadzające gaz i odprowadzające spaliny są drożne. Jeśli lodówka absorpcyjna nie chce "ruszyć" na prądzie 230V, to z dużym prawdopodobieństwem może to być wina grzałki (powszechna usterka).

Jeśli zaś mamy problem z wydajnością lodówki absorpcyjnej warto rozważyć montaż dodatkowej kratki wentylacyjnej ułatwiającej cyrkulację powietrza (wymianę ciepła) za lodówką lub/oraz montaż dodatkowego wentylatora/wentylatorów. Tego typu rozwiązań jest na rynku wiele. Dodatkowy włącznik pozwala nam decydować kiedy załączyć to "wspomaganie".

Innym problemem może być przymarznięcie uszczelki zamrażalnika, przez co nie będzie można otworzyć drzwi. Na to nowoczesne lodówki także są przygotowane - wystarczy skorzystać z funkcji podgrzewania uszczelki (naciśnij kwadrat ze spiralą). W starszych modelach będziemy musieli podgrzać uszczelkę (podnosząc temperaturę / wyłączając urządzenie). 

WAŻNE! Niezależnie od tego, od jakiego producenta pochodzi lodówka - obchodzimy się z nią bardzo ostrożnie. Elementy plastikowe, półki i zawiasy to elementy delikatne i filigranowe. Nie pozwól, by butelki czy pudełka, słoiki, puszki czy butelki mogły luźno przemieszczać się we wnętrzu. Obok nieprzyjemnego hałasu podczas jazdy może dojść do uszkodzeń urządzenia. Wśród najczęściej zgłaszanych usterek obok pęknięć plastików śmiało wymienić można także wyłamania zamków blokady oraz... niestety... awarie płytek elektronicznych sterujących między innymi systemem AES (system automatycznego przełączania trybu zasilania).